Verslaving

Wat is verslaving?

‘Verslaving’ is de toestand waarin iemand verkeerd die afhankelijk is van middelen en/of een gewoonte. Deze afhankelijkheid beheerst het gedrag van de verslaafde en kan zo erg zijn dat zijn hele leven erdoor beïnvloed wordt.

De verslaafde is volledig gefocust op het verkrijgen en gebruiken van het middel of het toegeven aan de gewoonte. Dit heeft een grote invloed op werk, school, persoonlijke omstandigheden en relaties.

Wat is verslaving?

Een hele duidelijke definitie van verslaving is:

‘We spreken van verslaving wanneer het gebruik iemands leven dusdanig negatief beïnvloed dat het onhandelbaar wordt.’

In tegenstelling tot wat veel mensen denken, is de hoeveelheid of de regelmaat waarin iemand gebruikt, niet relevant. Het leven van de verslaafde kan ook compleet onhandelbaar worden als er slechts 1x per week wordt gebruikt.

Verslaving kan worden onderverdeeld in lichamelijke en geestelijke afhankelijkheid.

Geestelijke afhankelijkheid

De verslaafde verlangt steeds vaker en heftiger naar het middel en voelt zich eigenlijk niet meer ‘fijn’ of ‘normaal’ zonder. Geestelijke afhankelijkheid kan bij bijna alle middelen optreden.  Bijvoorbeeld bij cannabis, alcohol, speed, cocaïne, XTC, GHB, heroïne, (in mildere vorm bij) koffie maar ook bij seks, gamen en gokken.

Lichamelijke afhankelijkheid

Hiervan is sprake als het lichaam verslaafd is aan het middel en er onprettige verschijnselen optreden als iemand met het gebruik stopt. Dit noemt men ‘ontwenningsverschijnselen’. Bij alcohol, heroïne en GHB kunnen deze heel heftig zijn. Sommige drugs, zoals cocaïne, XTC, speed en cannabis geven géén of weinig ontwenningsverschijnselen. Maar ook bij deze soorten drugs kan stoppen erg moeilijk zijn vanwege de geestelijke afhankelijkheid.

Hoe werkt verslaving?

Onderstaand een filmpje dat visueel heel goed weergeeft hoe een verslaving verloopt.

Waarom is iemand verslaafd?

Waarom gebruikt een verslaafde eigenlijk? Omdat hij niet met zijn emoties kan omgaan. Het middel of gedrag dempt nare emoties, maar dit is slechts van korte duur. Daarna volgt een schuldgevoel of besef van aangerichte schade, waardoor de initiële nare emoties nog meer worden versterkt. Wat weer leidt tot een rede voor meer gebruiken. Daarmee bevindt de verslaafde zich in een vicieuze cirkel.

Vaak is er niet één reden waarom iemand verslaafd is; het is meestal een combinatie van factoren:

  • Mensen met een genetisch aanleg voor verslaving hebben een 40 tot 60% hogere kans om verslaafd te raken dan mensen die dat niet hebben.
  • Ook zijn psychische aandoeningen als depressiviteit en bipolariteit van invloed op de ontwikkeling van een verslaving. 
  • Een andere factor zijn grote veranderingen in iemands leven. Denk bijvoorbeeld aan relatieproblemen, (onverwachte) werkloosheid, geweld, misbruik, familieproblemen, (onverwacht) overlijden, gevoelens van minderwaardigheid, problemen met kinderen, financiën, op school of op het werk. Het gebruik van middelen kan dan een manier zijn om de werkelijkheid te ontvluchten. Als een verslaafde namelijk gefocust is op het verkrijgen van het middel, dan hoeft hij niet aan zijn problemen te denken.
  • Ook zijn omgevingsfactoren bepalend. Dit kan betrekking hebben op de aanwezigheid van verslaafden in de omgeving, maar het gaat voornamelijk over de woonsituatie en de financiële stabiliteit van een verslaafde. Zo is het middelengebruik hoger bij alleenstaande ouders, alleenstaanden en volwassenen die bij hun ouders wonen dan mensen die met een partner wonen.

Door deze combinatie van factoren is een verslaving een ingewikkeld en hardnekkig probleem. De verslaving aan het middel zelf is vaak een onderdeel of een symptoom van de onderliggende problemen die er spelen.

WELKE DIERBARE VAN JOU IS VERSLAAFD?

Scroll naar boven